Eerlijke kansen
Het volledig afschaffen van fossiele subsidies is laaghangend fruit; het maakt miljarden beschikbaar voor een rechtvaardige transitie, het geeft ook duidelijkheid aan bedrijven. In plaats van het steunen van de duurzame industrie, houdt onze overheid de bedrijven met verouderde processen en producten, met fossiele subsidies, aan het infuus.
Zo houden we baksteenfabrikanten kunstmatig in leven, waardoor houtbouw maar niet doorbreekt. Buitenteelt krijgt geen kans, zolang kashouders met korting gas kunnen verstoken. Biologische landbouw komt niet van de grond, zolang kunstmest met belastingvrij gas wordt gemaakt.
Wil jij ook je verhaal kwijt, of meer weten over deze bedrijven? Neem contact op met hiske@fossielvrij.nl.
GA NAAR CASUS:
CASUS 1: DE BOUW
Er zijn duurzamere alternatieven en oplossingen waarmee zelfs CO2 kan worden opgeslagen: zoals hout en andere hergroeibare biobased materialen. Maar dankzij het goedkope gas is dit geen eerlijke wedstrijd.
.png)
JAN KADIJK - DUTCH GREEN BUILDING COUNCIL
CASUS 2: DE ZORG
De overheid focust op het ontzien van de grote industrie, maar negeert dat andere sectoren daaronder lijden. De zorg staat al enorm onder druk, en als je pleit voor een langzame energietransitie accepteer je in feite dat de ziektelast en daarmee de zorgconsumptie nog verder oploopt.
Er zijn tal van ziektebeelden die toenemen door de uitstoot van fossiele brandstoffen en de klimaatcrisis. Van longaandoeningen tot infectieziekten, van depressie tot huidkanker. Hittegolven zorgen nu al voor meer opnames en 250 extra sterfgevallen per jaar. Waarom krijgen bedrijven die veel fossiel gebruiken dan meer tijd om te verduurzamen? Zo zadel je de zorg op met meer wachtlijsten, uitvallend personeel en een verdere kostenexplosie.
De zorg staat al enorm onder druk, en als je pleit voor een langzame energietransitie accepteer je in feite dat die druk nog verder oploopt.
JULIETTE MATTIJSEN - GROENE ZORG ALLIANTIE
CASUS 3: PENSIOENEN
Het is simpel: pensioenfondsen kunnen de met de overheid afgesproken klimaatdoelen niet halen, zolang er fossiele subsidies zijn. Eerlijke beprijzing is dus noodzakelijk: belastingvrijstellingen en fossiele subsidies verstoren de markt en belemmeren innovatie. Daarom doen we een oproep aan de overheid om fossiele subsidies af te schaffen en zo de transitie binnen én buiten de financiële sector te bevorderen.
ERIC UIJEN - VOORZITTER UITVOEREND BESTUUR, PME PENSIOENFONDS
Het is simpel: pensioenfondsen kunnen de met de overheid afgesproken klimaatdoelen niet halen, zolang er fossiele subsidies zijn.
CASUS 4: ZUIVELINDUSTRIE
Zolang fossiele energie goedkoop is, maken projecten die écht flink energie besparen nauwelijks een kans binnen zuivelbedrijven. Ze vinden de terugverdientijd simpelweg te lang, heb ik gemerkt. Een handtekening onder een investeringsvoorstel voor energiebesparing wordt niet snel gezet wanneer daar andere investeringen, met veel kortere terugverdientijden, voor moeten wijken.
De consequentie: het verbruik van gas is in de voedingsindustrie de afgelopen 5 jaar nauwelijks afgenomen. Met het afschaffen van fossiele subsidies wordt de terugverdientijd van ingrijpende energiebesparingen korter en dus aantrekkelijker. Alleen dan belanden deze plannen boven op de stapel. Innovatieve technieken zullen sneller worden geïmplementeerd, en bij een heleboel producten zullen manieren worden gevonden om de keten energiezuiniger te organiseren.
Met het afschaffen van fossiele subsidies wordt de terugverdientijd van ingrijpende energiebesparingen korter en dus aantrekkelijker. Alleen dan belanden deze plannen boven op de stapel.
GEERTJE HUIJS - PROCESTECHNOLOOG MET ERVARING IN DE ZUIVELINDUSTRIE - VOEDSELINDUSTRIE
CASUS 5: LANDBOUW
We willen een landbouwsysteem dat maatschappelijke kosten niet langer afwentelt op de belastingbetaler of toekomstige generaties. In het nieuwe normaal draagt de landbouw bij aan preventieve gezondheidszorg, vruchtbare bodems, schoon water, biodiversiteit, klimaat en een eerlijke welvaartsverdeling. Intensieve veehouderij, krachtvoer, kunstmest en bestrijdingsmiddelen prijzen zichzelf vanzelf uit de markt als we netjes zouden rekenen.
Bij kunstmestproductie, een proces met veel uitstoot, wordt volop gesubsidieerd gas verbruikt. Die subsidie houdt de prijs van kunstmest kunstmatig laag en ondermijnt daarmee de concurrentiepositie van biologische boeren.
En dat zijn nou juist de boeren die geen maatschappelijke schade veroorzaken en bijdragen aan een gezonde, vruchtbare bodem waarin CO2 kan worden opgeslagen. Fossiele subsidies leveren dus een perverse prikkel op, die het opbloeien van toekomstbestendige boerenbedrijven tegenwerkt.
Intensieve veehouderij, krachtvoer, kunstmest en bestrijdingsmiddelen prijzen zichzelf vanuit uit de markt als we netjes zouden rekenen.
VOLKERT ENGELSMAN - CEO VAN EOSTA - DISTRIBUTEUR VAN BIOLOGISCHE GROENTEN EN FRUIT
CASUS 6: ENERGIE
Huishoudens betalen nog altijd meer belasting per kWh als zij het huis elektrisch verwarmen met een warmtepomp, dan wanneer zij aardgas gebruiken. De overheid, maar ook bedrijven zoals Greenchoice, willen mensen helpen met verduurzamen. Dan is het essentieel dat elektriciteit niet benadeeld wordt ten opzichte van aardgas en bij voorkeur zelfs minder wordt belast wegens de positieve milieu-effecten.
Ook zien wij dat grote batterijen flinke kosten hebben voor de aansluiting op het elektriciteitsnet, waar dit niet het geval is voor bijvoorbeeld gascentrales. En dat terwijl juist batterijen ervoor kunnen zorgen dat wind en zon beter geïntegreerd kunnen worden in het elektriciteitssysteem. Dan zijn fossiele centrales straks niet meer nodig. Wij vinden dan ook dat nieuwe vormen van flexibiliteit, zoals batterijen, een gelijk speelveld moeten krijgen ten opzichte van de bestaande fossiele centrales.
De overheid, maar ook bedrijven zoals Greenchoice, willen mensen helpen met verduurzamen. Dan is het essentieel dat elektriciteit niet benadeeld wordt ten opzichte van aardgas en bij voorkeur zelfs minder wordt belast wegens de positieve milieu-effecten.
COEN DE RUITER - ALGEMEEN DIRECTEUR VAN GREENCHOICE
CASUS 7: SIERTEELT
Dankzij het afschaffen van subsidies voor sierteelt onder glas, krijgt de biologische buitenteelt een eerlijke kans. Meer mensen zullen in het voorjaar wachten tot de natuur ook zo ver is om bloei te geven, en meer mensen zullen snappen dat biologische tuinplanten van het open veld kosten wat ze kosten.
En als het percentage biologische tuinplanten stijgt in het totaal van verkochte tuinplanten, betekent dat ook dat de hoeveelheid pesticiden die via de tuinplanten in ons ecosysteem terecht komt, afneemt.
LIEDEWIJ LOORBACH - SPRINKLR - SIERTEELT
Dankzij het afschaffen van subsidies voor sierteelt onder glas, krijgt de biologische buitenteelt een eerlijke kans. Meer mensen zullen in het voorjaar wachten tot de natuur ook zo ver is om bloei te geven, en meer mensen zullen snappen dat biologische tuinplanten van het open veld kosten wat ze kosten.
CASUS 8: BIERSECTOR
In reactie op een paginagrote advertentie van het VNO-NCW in het AD en de Volkskrant om fossiele subsidies niet in te trekken, schreef bierbrouwer Gulpener in juni 2023 het volgende:
“De (te) lage prijzen voor fossiele brandstoffen is de heroïne voor de industrie. Die gaat pas bewegen als de prijzen fors omhoog gaan.”
JAN PAUL RUTTEN - GULPENER - BIERBROUWERIJ
De (te) lage prijzen voor fossiele brandstoffen is de heroïne voor de industrie. Die gaat pas bewegen als de prijzen fors omhoog gaan.
CASUS 9: DUURZAME BEDRIJVIGHEID
In Nederland is een nijpend gebrek aan ruimte – in alle betekenissen van het woord – en dat nekt nieuwe duurzame bedrijven, en daarmee ook ons als impact investeerder. Zo is het lastig voor nieuwe duurzame bedrijven om zich ergens te vestigen, op een plek met de juiste vergunningen en voorwaarden (stikstof, geluid, transportbewegingen, aansluiting op het elektriciteitsnet). Door het vertrek of failliet gaan van bedrijven die staan voor de oude economie, ontstaat er letterlijk ruimte voor deze nieuwe economie.
Een goed voorbeeld is dat toen het aluminiumbedrijf Aldel afgelopen jaar failliet ging, op die plek een duurzame energieopslag is gaan vestigen. Daardoor ontstaat er zelfs weer ruimte op het elektriciteitsnetwerk voor nieuwe bedrijven om zich aan te sluiten.
Door afschaffing van fossiele subsidies, ontstaat er letterlijk ruimte voor de nieuwe economie.
REINIER VAN DER VUSSE - POLESTAR CAPITAL